In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie, hiervan zijn er 12.000 jonger dan 65 jaar.
Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. In 2055 bereikt het aantal mensen met dementie een piek van ruim 690.000.
In zijn mildste vorm heb je dankzij de neurologische aandoening last van symptomen als geheugenverlies, verdwaald raken, vragen herhalen en dingen verkeerd plaatsen – gedrag dat naarmate de tijd kan verergeren.
Over de oorzaak van Alzheimer weten we nog niet veel, maar wel dat er factoren zijn die mogelijk een rol spelen bij het ontwikkelen van de ziekte.
Dit zegt de wetenschap over factoren die je kans op Alzheimer kunnen beïnvloeden.
Leeftijd
Er zijn bepaalde risicofactoren die je simpelweg niet tegen kunt gaan. Denk bijvoorbeeld aan je leeftijd. Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie, boven de 80 jaar is dat ruim 25 procent en boven de 90 jaar heeft ruim 40 procent dementie.
Genen
Genetische mutaties worden steeds belangrijker in het begrijpen van hoe Alzheimer zich ontwikkelt, zowel in een vroeg stadium als in een later stadium. Deze vorm van dementie is overigens zeer zeldzaam.
Bij mensen die op jonge leeftijd (30, 40, 50 jaar) Alzheimer krijgen, is de ziekte vaak veroorzaakt door genetische mutaties in één van de drie genen die geërfd zijn van een ouder, aldus de Amerikaanse NIA.
Er is geen mutatie bekend die zorgt voor de ziekte op latere leeftijd, wel weten we dat er bepaalde genmutaties zijn die je kans kunnen vergroten en verkleinen. Iemand met een eerstegraads familielid die na zijn 65ste dementie kreeg, heeft zelf slechts een klein verhoogd risico op de ziekte.
Hier vind je een lijst met alle genen die gelinkt zijn aan vroege en late Alzheimer.
Familiegeschiedenis
Je genen kunnen een rol spelen, maar ook de omgeving van je familie. Dat stelt de Amerikaanse Alzheimer's Association. Volgens de organisatie neemt de kans op Alzheimer toe wanneer meer dan één familielid de ziekte heeft.
Er is nog veel meer onderzoek nodig om erachter te komen hoe de omgeving van iemand gekoppeld is aan zijn risico op Alzheimer.
De conditie van je hart
In tegenstelling tot genen en leeftijd, zijn er risicofactoren waar je zelf invloed op hebt.
Denk bijvoorbeeld aan andere aandoeningen. Zo kunnen diabetes en hartaandoeningen zoals een hoge bloeddruk, hartfalen en een hoog cholesterol mogelijk de kans op Alzheimer vergroten, aldus de NIA. Er is meer onderzoek nodig om deze risicofactoren te begrijpen, maar het lijkt erop dat wat goed is voor je hart, ook goed is voor je hoofd. Denk aan zaken zoals uitdaging in je werk, sociale activiteiten en sport, aldus Alzheimer Nederland.
Hoofdletsel
Volgens de Amerikaanse Alzheimer Association is hoofdletsel mogelijk te linken aan een verhoogd risico op Alzheimer. Dat baseert men deels op onderzoek naar veteranen uit de Tweede Wereldoorlog. Degene die te maken hadden gehad met licht of zwaar hersenletsel tijdens hun dienst hadden een verhoogd risico op het ontwikkelen van Alzheimer op een later moment in hun leven.
Het onderzoek stelt natuurlijk wel dat er ook andere factoren een rol kunnen spelen.
Roken
Een aantal zaken in je levensstijl kunnen ook bijdragen aan je kans op Alzheimer. Volgens Alzheimer Nederland is roken gelinkt aan een verhoogd risico op dementie en Alzheimer.
Volgens onderzoekers heeft dit te maken met de bloedvaten die het bloed verplaatsen naar je lichaam en je hersenen.
Andere onverwachte factoren kunnen de kans op de ziekte vergroten
Je voeding, beweging, sociale activiteiten en dergelijken zijn allemaal gelinkt aan de kans op Alzheimer en andere cognitieve problemen.
Volgens Alzheimer Nederland zijn er zeven belangrijkste beïnvloedbare risicofactoren van dementie: lage mentale activiteit (tijdens het leven weinig uitdagingen in werk, hobby, sociale activiteiten en opleiding), roken, weinig bewegen, depressie, hoge bloeddruk (vanaf middelbare leeftijd), diabetes en sterk overgewicht (vanaf middelbare leeftijd).
